Marie Curie ( 1867-1934
) foi
unha química e física polaca nada en Varsovia e posteriormente nacionalizada francesa. Foi a
primeira muller en recibir un
premio Nobel, a primeira persoa e a única muller en recibir dous premios Nobel sendo tamén, ata ou momento, a única
persoa en recibir o premio Nobel en distintas categorías científicas
(Física e Química). Foi tamén a
primeira muller en ser
profesora na Sorbona de París. Pioneira
non estudo dá radiactividade, grazas
ao seu traballo ampliamos ou noso
coñecemento sobre a física nuclear.
Os logros científicos de
Marie e ou seu marido Pierre Curie son amplamente coñecidos. Na súa
tese, Marie Curie revelaría que os raios descubertos
por H. Becquerel procedían dunha
propiedade intrínseca dos átomos: a radioactividade. No seu laboratorio, o matrimonio conseguiu illar a partir varias toneladas de pechblenda os axentes activos da
radioactividade: así lograron illar un elemento que é 400 veces máis radioactivo que o
uranio e que foi bautizado con referencia ao país natal de Marie: o
polonio. Uns meses despois illarían outro elemento que era o dobre de
radioactivo que o polonio: o radio.
En 1903,
xunto a Pierre Curie e Henri
Becquerel, recibíu o premio
Nobel de Física “en recoñecemento polos
extraordinarios servizos rendidos nas
súas investigacións conxuntas sobre vos fenómenos da radiación descubertos por Henri
Becquerel”. En 1911 recibiría ou Nobel de Química “en recoñecemento polos seus
servizos non avance dá Química polo
descubrimento de dous elementos: radio e
polonio, o illamento do radio e o estudo da natureza e compostos
deste elemento”.
Nas súas experiencias puido descubrir que os efectos da
radioactividade podían ser utilizados no tratamento de enfermidades como o
cancro. Nacía así a radioterapia. En 1909 conseguiu emprender en París a
creación do Instituto do Radio para o desenvolvemento de dicha técnica.
En 1934 morreu debido a unha leucemia, probablemente causada
polos efectos de longos anos de exposición á radioactividade. Nese mesmo ano e no
Instituto francés do Radio, a súa filla
Irène e o seu marido Frédéric
descubrirían a radioactividade artificial, o que lles levaría, tamén a eles, a
gañar o Premio Nobel.
Máis aló do seu interese no estudo da composición íntima da
materia, a radioactividade ten numerosísimas aplicacións que van desde a medicina á datación de
obxectos ou o seu uso na xenética.
O DESCUBRIMENTO
DA RADIACTIVIDADE
En París, non 1896,
Becquerel descubriu
existencia duns raios
descoñecidos que proviñan dun sal de uranio. Notou, que
ao poñer en contacto ou composto de uranio cunha placa fotográfica envolta en papel negro, producíase o mesmo efecto que se a placa estivese en presenza de raios X.
Becquerel decatouse de que as
radiacións do composto de uranio non eran orixinadas por unha reacción química, e que ao aumentar a concentración do uranio no composto químico velábase máis rapidamente a placa fotográfica que cando o sal tiña menos uranio. Ademais,
observou que o efecto
producido non dependía dos outros
elementos. Todo
isto fíxolle concluír
que as emanacións uránicas, como as
chamou, eran independentes da forma química na que se atopase este
elemento.
Marie e Pierre Curie
buscaron radiacións xa non
nos elementos puros senón nos minerais de uranio. Ao iniciar ou
estudo dun mineral de uranio, a pechblenda, decatáronse de que as
radiacións emitidas por este mineral eran máis intensas que as que observasen nos compostos puros de uranio. Así, Marie
Curie empezou a separar por procesos químicos todos os
elementos do mineral. Este produto
contiña un elemento químico
descoñecido ata entón e foi
chamado Polonio. Unha vez separado o Polonio dos residuos do mineral, este seguía emitindo radiacións, polo que concluíron que debía de existir outro elemento. Seguiron separando destes
residuos as fraccións
materiais e finalmente, chegaron
a atopar no mesmo ano outro elemento descoñecido de radiacións misteriosas, o radio.
A RADIACTIVIDADE
Marie Curie chamou
radioactividade á propiedade que posúen o radio e outros elementos inestables de emitir radiacións espontaneamente. Pero, cal é a
natureza da radiactividade?. Esta é
xerada a nivel do núcleo atómico, existindo tres tipos de radiacións:
alfa (α) , beta (β) e gamma (γ).
E. Rutherford tamén estudou a
radioactividade investigando os diferentes tipos de fontes e as súas
propiedades. Foi este o que acuñou
os nomes para os seus diferentes tipos seguindo as letras do alfabeto grego.
Illou a radiación alfa e empregouna no
seu famoso experimento da lámina de ouro, co que descubriu o núcleo atómico.
A radioactividade consiste
na emisión de partículas ou enerxía
dende ou núcleo cando este é inestable. Os tipos de readiactividade pódense ver na seguinte imaxe:
Na seguinte animación pódese observar como se diferencian os distintos tipos de radiación:
As leis que rexen os distintos tipos de radiación son as
seguintes:
Como se pode apreciar, un núcleo radioactivo convértese noutro totalmente diferente mediante a emisión de partículas. O que
determina que un núcleo sexa ou non
radioactivo, é a estabilidade do mesmo.
Así, o carbono-14 é radioactivo, mentres que o carbono máis común, o carbono-12
é estable. Que é o que diferencia a ambos? Pois ben, a diferenza está nos seus
núcleos: o carbono-14 é un isótopo do
carbono-12, polo que teñen o mesmo número de
protóns (6 neste caso) sendo a única diferenza entre eles que o
primeiro ten dous neutróns máis (8 fronte a 6). O diferente número de neutróns
marca a diferenza de estabilidade.
PERIGOS DA RADIOACTIVIDADE
A radioactividade non só se limita a eses elementos
perigosos que descubrimos como o uranio ou o radio. Tamén se pode atopar nas rochas, no espazo exterior, no aire que respiramos, na auga que bebemos e nos nosos propios corpos. Un exemplo son os átomos de
carbono-14 que se prodúcen nas interaccións dos raios cósmicos na atmosfera e que
están no aire que respiramos.
As desintegracións radioactivas teñen o seu perigo na
enerxía e o poder de penetración das partículas emitidas. A exposición a unha
gran dose de radioactividade pode producir a morte. Pero tamén é perigosa a
contaminación radioactiva cando as substancias entran na cadea alimentaria.
Isto provoca que as desintegracións nucleares se produzan no interior do noso
corpo provocando mutacións xenéticas que desembocan en cancros e outros graves
problemas. En lugares onde se traballa con substancias radioactivas (centrais
nucleares, hospitais, etc) é necesaria unha adecuada protección.
APLICACIÓNS DA RADIOACTIVIDADE
A radioactividade ten numerosas aplicación en diferentes campos. O premio Nobel de Química de 1943
foi outorgado a G. de Hevesy por ser o primeiro que utilizou elementos
radioactivos naturais (e máis tarde artificiais) como trazadores para estudar sistemas biolóxicos.
O I-131 (con radioactividade β e γ, e período de semidesintegración de 8 días) leva usándose
máis de 50 anos para estudar a actividade do
tiroides. Desde o punto de vista fisiolóxico os elementos químicos máis
interesantes como o C (carbono), N (nitróxeno) e O (osíxeno) teñen isótopos emisores β+ de vida media curta, que
se usan na técnica PET (Tomografía por Emisión de Positróns). SPECT son as siglas en inglés de tomografía
computerizada por emisión de fotóns individuais (Single Photon
Emission Computed Tomography). Nesta técnica fanse imaxes dos
órganos medindo a distribución dun
radiotrazador previamente inxectado. En
SPECT empréganse radioisótopos
como Tc-99 e I-123, nos que se emite un
só fotón.
Unha característica importante da radioactividade é, (analizada nunha mostra con millóns de átomos), que a actividade correspondente á
desintegración radioactiva segue un ritmo moi preciso. Os núcleos radioactivos
caracterízanse polo período de
semidesintegración, que é o tempo que tarda unha cantidade de substancia
en desintegrar a metade dos núcleos.
Esta característica permite o seu uso na datación da antigüidade de obxectos
cunha precisión moi elevada. Ten moita aplicación en arte e arqueoloxía.
kali linux
ResponderEliminar